Philobiblon (sm)(tm)

Back to Search     Back to Results


ID no. of MS BETA manid 1420
City and Library Madrid Biblioteca Nacional de España
Collection: Call number MSS/6608 | olim 6608 | olim S-84
Title of volume Dichos de Sabios ( tejuelo)
dichos e sentençias de savios ( tapa anterior)
Copied 1401 ca. - 1450 ca. (Simón)

External description
Writing surface papel (IGM)
Leaf Analysis ff.: 1 (f.l.) + 84: 5 (tablas) + I-XLVII + LI-LXXVII + LXVIIII-LXXXII + 2 (f.l.) (Haro ed. 1998)
ff.: 83 (IGM)
Page Layout 2 cols. (Faulhaber)
Size hoja: 280 × 200 mm (Faulhaber)
caja: 210 × 132 mm (8r) (Faulhaber)
encuad.: 285 × 219 mm (Faulhaber)
Hand gótica redonda (Faulhaber)
gótica cursiva libraria (2-5bis) (Haro ed. 1998)
gótica cursiva libraria (I-LXXXII) (Haro ed. 1998)
gótica cursiva con rasgos cortesanos (82ra-83vb (posterior al texto principal)) (Faulhaber)
Watermark cabeza de toro (Faulhaber)
Pictorial elements encabezamientos: en rojo (Bizzarri 1991)
iniciales: rojas (1ra-7va) (Bizzarri 1991)
calderones: en rojo (Bizzarri 1991)
Condition deteriorado al comienzo
Binding perg. del s. XV con correas (Faulhaber)
History of volume Adquirido 1753 (Andrés)
Previous owners (oldest first) Francisco de Mendoza y Bobadilla cardenal de Burgos, obispo de Burgos [1550-06-27 - 1566-11-28] ? 1566-11-28 (Conde & Haro 1997)
García de Loaisa Girón, arzobispo de Toledo [1598-07-08 - 1599-02-22] 1566-11-28 a quo - 1599-02-22 (Conde & Haro 1997)
Pedro de Carvajal, obispo de Coria [1604-12-10 - 1621-09-09] 1599-02-22 - 1621-09-09 (Andrés)
Diego Esteban de Carvajal y Nieto, comendador de Castroverde de Cerrato 1621-09-09 (Andrés)
Rodrigo Ignacio de Carvajal (floruit Plasencia 1650-05-29) 1650-05-29 (Andrés)
San Vicente de Plasencia 1650-05-29 a quo - 1753 (Andrés)
Associated persons Firma s. XVI f. 50r Lorenzo Despinar (floruit 1500 - 1600) (Faulhaber)
Firma s. XVI f. 74r Pedro de Galves (floruit 1500 - 1600) (Faulhaber)
Other Associated Texts texid 4507 Desconocido, De los cuatro tiempos cura derecha, escrito 1450 ca. ad quem
texid 10656 Desconocido, Dichos y sentencias de sabios, escrito 1450 ca. ad quem
texid 1231 Desconocido, Libro de los cien capítulos, escrito 1280 ca. - 1285 ca.
texid 10657 Desconocido, Rey don Sancho, escrito 1450 ca. ad quem
Associated MSS, editions, and specific copies of editions manid 1411 MS: Madrid: Nacional (BNE), MSS/9216. 1476 ca. - 1500 ca. Desconocido, Dichos de sabios, escrito 1400 ca. ad quem.
References (most recent first) Conde [López] et al. (1997-10-15), Notas sobre la historia y procedencia de algunos manuscritos del Libro de los cien capítulos
Descrito en: Bizzarri (1991), “El texto primitivo de los Dichos de sabios”, Anuario Medieval 68-69
Catalogado en: Andrés (1974), “Historia de un fondo griego de la Biblioteca Nacional de Madrid. Colecciones Cardenal Mendoza y García de Loaisa”, Revista de Bibliotecas, Archivos y Museos 63 , n. 244
Descrito en: Haro Cortés (1998), Libro de los cien capítulos (Dichos de sabios en palabras breves e complidas) 49-52
Haro Cortés et al. (1998), “De nobles, eclesiásticos y libros: sobre los (verdaderos) propietarios de los manuscritos del Libro de los cien capítulos”, Cultura Neolatina
Visto por: Faulhaber (1989), Inspección personal
Descrito en: Rey (1960), El libro de los cien capítulos xvii-xviii
Catalogado en: Biblioteca Nacional de España (1953-2002), Inventario general de manuscritos (IGM) XI:223 , n. 6608
Note Faulhaber: fol. antigua j-lxxx = 6-81. MS estrechamente emparentado con BNM 9216.

Hace falta comprobar la evidencia que hace remontar el MS a la biblioteca del cardenal Francisco de Mendoza y Bobadilla. De ser así tendría que trazar su paso por las bibliotecas sucesivas de sus hermanos Fernando de Mendoza y Pedro de Mendoza y su sobrino Juan Hurtado de Mendoza antes de su venta a García de Loaisa en 1588 (véase Andrés 1974)
Subject Fernando de Mendoza, arcediano de Toledo
Juan Hurtado de Mendoza, inquisidor de Zaragoza
Pedro de Mendoza, comendador de AledoLiteratura didáctica
Exempla

Internal Description
Number of texts in volume: 7
Specific witness ID no. 1 BETA cnum 5650
Location in volume ff. 6ra-6bis va (j-ij) (Faulhaber)
Uniform Title IDno, Author and Title texid 10658
Desconocido. Dichos de sabios (fragm. ?) (Faulhaber)
Language castellano
Date Escrito 1400 ca. ad quem
Title(s) in witness Dichos de Sabios, 6ra (Faulhaber)
Incipits & explicits in MS rúbrica: [ 6ra] Estos son dichos de Sabios
texto: [ 6ra] Dixo xerses el filosofo mas quiero acabar mj vida con justiçia loada que alongar la con malas costunbres … [ 6bis va] … dixo vn filosofo afecçion ⁊ ynterese non a cosa que non rremese
Condition ¿fragm.?
Note MS P de Bizzarri 1991
Specific witness ID no. 2 BETA cnum 5651
Location in volume ff. 7ra-8vb (iij-iiij) (Faulhaber)
Uniform Title IDno, Author and Title texid 4507
Desconocido. De los cuatro tiempos cura derecha (fragm. ?) (Faulhaber)
Language castellano
Date Escrito 1450 ca. ad quem
Title(s) in witness De los quatro tienpos cura derecha
Incipits & explicits in MS encabezamiento: [ 7ra] Titulo delos quatro tienpos cura derecha
texto: [ 7ra] Conviene uos meter mjentes enlas cuatro tienpos del año sabed por çierto que el verano … [ 8vb] … el sangino buelto con mal enconja es triste con soberuia sañudo con yra allegado alos señores con soberuja faze muchas cosas malas mueresele el señor
Condition fragm.
Specific witness ID no. 3 BETA cnum 1164
Location in volume ff. 8vb-35rb (iiij-xxxj) (Faulhaber)
Uniform Title IDno, Author and Title texid 1538
Pedro Gómez Barroso, cardenal obispo de Sabina. Libro del consejo y de los consejeros
Language castellano
Date Escrito 1293 ca.
Incipits & explicits in MS encabezamiento: [ 8vb] Capitulo de partjçion del ljbro
prólogo: [ 8vb] Segun cuenta vn sabio que ha nonbre syrujo quando alguna buena obra & prouechosa o de muestra alguno … [ 10vb] … parto este ljbro por capitulos ⁊ prologos en el su comjenço
encabezamiento: [ 10vb] Capitulo primero que cosa es conçejo ⁊ quantas son las cosas que convienen a el
texto: [ 10vb] Dixo vn sabio que ha nonbre boeçio … [ 35rb] … estas que la palabra de aquel muestra obra verdadera synple ⁊ buena ser ⁊ non encubierta njn afeytada
Associated Persons Autor (var.): Pedro, Maestre
Specific witness ID no. 4 BETA cnum 545
Location in volume ff. 35rb-81vb (= xxxj-lxxx) (Faulhaber)
ff. 2r-5bis r (tablas) (Haro ed. 1998)
Uniform Title IDno, Author and Title texid 1231
Desconocido. Libro de los cien capítulos
Language castellano
Date Escrito 1280 ca. - 1285 ca.
Title(s) in witness Dichos de sabios en palavras breues, 35rb (Faulhaber)
Incipits & explicits in MS rúbrica: [ 2r] E[s]ta es la tabla de dichos de sabios en palavras breues & de otros dichos del ljbro delos çincuenta capitulos
rúbrica: [ 2v] Aqui comjença el ljbro delos çincuenta capitulos … en el fabla para los cuerpos delos omes & para saluaçion delas almas
índice: … [ 5bis r] … capitulo L delos menesteres & delos castigos alos menestrales & delos que han a buscar como se gouierrnen eneste mundo
encabezamiento: [ 35rb] Dichos de sabios en palavras breues
encabezamiento: [ 35rb] Capitulo primero delo que dixeron los sabios en palavras breues & conpljdas & fabla este primero capitulo delas leyes delos rreyes & delos señores & ques ley & ques rrey
texto: [ 35rb] Ley es comjenço del mundo & rey es guarda de aquel symjento
References (most recent first) Bizzarri (1991), “El texto primitivo de los Dichos de sabios”, Anuario Medieval 69
Haro Cortés et al. (1998), “De nobles, eclesiásticos y libros: sobre los (verdaderos) propietarios de los manuscritos del Libro de los cien capítulos”, Cultura Neolatina
Haro Cortés (1998), Libro de los cien capítulos (Dichos de sabios en palabras breves e complidas) 52
Catalogado en: Simón Díaz (1963), Bibliografía de la literatura hispánica. III.1 , n. 1730
Note Sólo tiene 50 caps.
Subject Exempla
Literatura didáctica
Specific witness ID no. 5 BETA cnum 12394
Location in volume f. 81vb (Bizzarri 1991)
Uniform Title IDno, Author and Title texid 10656
Desconocido. Dichos y sentencias de sabios (Faulhaber)
Language castellano
Date Escrito 1450 ca. ad quem
Title(s) in witness Dichos & sentençias de sabios, 81vb (Faulhaber)
Incipits & explicits in MS texto: [ 81vb] [S]y metjeres mj-|entes en la me-|nor cosa delo | tuyo acresçer lo as & | sy pusyeres la mayor | cosa maguer lo as mas … puna de mejorar tus cosas poco a poco
References (most recent first) Transcripción en: Bizzarri (1991), “El texto primitivo de los Dichos de sabios”, Anuario Medieval 69
Note Bizzarri 1991 transcribe este breve texto completamente
Specific witness ID no. 6 BETA cnum 5652
Location in volume ff. 82ra-83vb (lxxxj-lxxxij) (Faulhaber)
Uniform Title IDno, Author and Title texid 3191
Desconocido. Dichos de sabios
Language castellano
Date Escrito 1450 ca. ad quem
Title(s) in witness Dichos de sabios, 82ra (Haro ed. 1998)
Incipits & explicits in MS texto: [ 82ra] [A]cõsejaron me los leales consejeros | & a frontaron me los sabios pedricadores … [ 83vb] … quatro cosas deue obrar el Rey mantener la ley & encomendar las encomjendas a los fieles
Condition mala; de difícil lectura por lo desvaído de la tinta y el desgaste, sobre todo en la última página
Specific witness ID no. 7 BETA cnum 12395
Location in volume ff. 82ra-83vb (lxxxj-lxxxij) (Faulhaber)
Uniform Title IDno, Author and Title texid 10657
Desconocido. Rey don Sancho
Language castellano
Date Escrito 1450 ca. ad quem
Title(s) in witness Rrey don Sancho, 82ra (Bizzarri 1991)
Incipits & explicits in MS texto: [ 82ra] Vn rrey al tienpo de su finamjento | castigo asi a su fijo en esta guyza … [ 83vb] … quatro cosas deue obrar el Rey mantener la ley & encomendar las encomjendas a los fieles
Condition mala; de difícil lectura por lo desvaído de la tinta y el desgaste, sobre todo en la última página
Note Bizzarri: texto de difícil lectura, con probabilidad “copiado posteriormente encontrándose estos folios por entonces en blanco”
Record Status Created 1985-07-10
Updated 2016-04-22